Electra uitleg

Accessoires als alarm, omvormer,
zonnepaneel, satelliet-TV, camera's etc.
Plaats reactie
jansloos
Berichten: 6848
Lid geworden op: do 10 apr 2014, 11:17
Locatie: Leiden. Mooiste stad van..........nou ja kom maar niet . Hebben geen fatsoenlijke camperplaatsen.

Electra uitleg



Bericht door jansloos »

Hier de start van het voorstel van Obelix met een uitleg van alle termen uit de electro/tronica.
Dit topic is bedoelt voor diegenen die HELEMAAL NIETS van electra afweten, (of een klein beetje) maar onderweg toch wel eens een probleempje op willen lossen. Als zij enig inzicht in de materie krijgen ben ik al tevreden. Over hoofd- en kleine letters, Joules en warmteqoefficienten maken we ons nog niet zo druk.
Het is voor een leek een lastig te doorgronden materie, en ik wil u hiermee alvast een basis aanreiken.

Leest u daarom de artikelen door en probeer het in u op te nemen. Lees daarnaast ook door de links die hier en daar geplaatst zijn. Ook al begrijpt u het niet direct, gewoon doorlezen. Sla moeilijke formules voorlopig over. Lees later nogmaals hetzelfde stuk. Misschien wel 2 of 3 keer. Er zijn op het internet tientalle manieren van uitleg over elektriciteit. Lees hier ook met de eventuele kennis die u al opgedaan heeft. Stel gerust vragen in het forum hier. Er zijn er genoeg die u zullen antwoorden.
Uiteindelijk ziet u de verbanden en gaat u begrijpen hoe het werkt.



Ik begin met een algemene uitleg hoe electra werkt. En gebruik daarbij het 12 Volt net als uitgangspunt. In wezen geldt het meeste ook voor het 230 Volt (paal)gedeelte.

En dat is het makkelijkst voor te stellen via jaja; de waterleiding.
Bij allebei hebben we druk (Volt), stroomsnelheid (het woord zegt het al) en hoeveelheid.


Maar we beginnen met:

Spanning
Bij de waterleiding hebben we een bepaalde druk op de kraan staan. Je zou het spanning kunnen noemen.
Hetzelfde geldt bij het stroomnet. Er staat een bepaalde druk op de leiding, die noemen we spanning en drukken dat uit in Volts.
Dus een spanning van 12 Volt en een spanning van 230 Volt.
Nu heeft een stroomnet (accu, stopcontact, maar ook een normale- of oplaadbare batterij) altijd 2 aansluitingen: plus en min.
Een voor de aanvoer, de + en een voor de afvoer de -
De waterleiding heeft dat ook: de aanvoer, ja daar komt water uit, en de teruggaande? nou dat is het afvoerputje, of de uitstortgoot voor vuil water.

Let op. Er staat alleen spanning (druk) op. Er gebeurt nog niets.
Op een leiding staat dus 12- of 230 Volt zonder dat er iets gebeurt.
Er gebeurt pas iets als we een bv lampje aansluiten. In feite is het om het even wat je aansluit, het mag ook een koelkast of tv zijn. We noemen dit ook wel verbruikers.
Het is dus belangrijk dat het lampje/koelkast/verbruiker ook voor die spanning geschikt zijn.


Stroom
Heb je een verbruiker aangesloten (lampje of koelkast, TV) dan gaat er ineens iets stromen.
Er stroomt dan geen water, maar elektra.
Vergelijk dit maar met het opendraaien van de kraan.
Hoe hard dit stroomt noemen we de stroomsterkte en drukken we uit in Ampère; A
(in formules gebruiken we de letter I.)
Van belang is hier de lengte en de dikte van de leiding.
Bij een te dunne waterleiding, evenals een lange, wil er niet genoeg water doorstromen.
Een te dunne leiding bij elektra uit zich niet alleen in warmteontwikkeling, maar ook een te lage spanning aan het eind van de leiding.


Wissel of gelijkspanning?
En gelijk- en wisselstroom dan?
Weet u nog uit het voorafgaande? er is pas stroom, als er iets is aangesloten!
Zo is er dus pas wissel of gelijkstroom als er iets is aangesloten.
Maar voor het gemak gebruik ik hier spreektaal en noem het even gelijk- en wisselstroom.
Maar wat is het dan?


Gelijkspanning:
Dat zit in accu's, batterijen, zonnepanelen, gelijkrichters, enz. en heeft te maken met de chemie in zo'n accu of batterij, zonnepaneel, die levert maar stroom EEN kant op.


Wisselspanning
Dat wordt mechanisch opgewekt, d.m.v. een generator (alternator), of dynamo.
Alle spanning wordt opgewekt als WISSELSPANNING.
In of buiten de dynamo wordt er gelijkspanning van gemaakt.
U kent vast nog wel die dynamo's van vroeger, met zo'n glimmend koperen "ding" met koolborstels aan de binnenkant. Hier wordt de wisselspanning omgezet naar gelijkspanning.
Moderne auto's hebben een wisselstroom dynamo! (alternator)
Hier wordt de wisselstroom d.m.v. diodes die in de dynamo zitten gelijk gericht en aan het boordnet geleverd. 12 of 24 Volt,
De ingebouwde spanningsregelaar zorgt voor beide systemen dat de spanning niet te hoog wordt en dat de accu netjes geladen blijft.

Om als voorbeeld te noemen; de dynamo op uw fiets. De meest eenvoudige vorm van stroom opwekken.
Als u hem openmaakt, komt u een ronddraaiende magneet tegen, en een koperen spoel waar de magneet in draait.
Hier wordt WISSELSPANNING opgewekt, en wel als volgt:
De magneet heeft een Noord en Zuidpool.
Gaat de magneet draaien, dan komt bv de noordpool langs de koperen wikkelingen en wekt hier een bepaalde spanning op. Hierna passeert de zuidpool deze zelfde koperwikkeling en wekt hier ook een spanning op, MAAR TEGENGESTELD aan de vorige.
Liep de eerste spanning van + naar - nu loopt ineens de spanning van - naar +
Dat gebeurt geleidelijk, de spanning loopt langzaam op tot bv 6 volt en loopt dan weer terug naar 0. 0? ja, nul volt er is dus geen spanning het lampje is dus uit! Maar door het nagloeien van de gloeidraad ziet u die snelle wisselingen niet.
Bij het passeren van de zuidpool gebeurt hetzelfde maar dan tegengesteld.
U kunt dit heel mooi zien als u met de fiets aan de hand loopt. Het licht lijkt dan te knipperen, maar beter zou zijn te zeggen wisselt. Hier ziet u wel dat het lampje uit gaat, omdat de frequentie heel laag is. (zie Hertz verderop)
Voor het lampje maakt het niet uit, dat de spanning wisselt. Of hij nou linksom of rechtsom spanning krijgt hij gaat gewoon branden.
U ziet het ook aan dat golfje, het symbooltje op elektrische apparaten, dat staat voor wisselspanning. Eerst gaat de spanning omhoog, duikt dan naar beneden, en wordt dan weer hoog, maar wel de andere kant op. Er is dan ook geen vaste + en - aansluiting, zoals bij gelijkstroom.


Hertz, Hz.

Hertz, ja wat moeten we met Hertz.
Als camperaars niet veel.
Hertz wordt in een aantal technieken gebruikt en geeft het aantal trillingen (wisselingen) per seconde aan. We noemen dit de frequentie, en noteren dit als: de frequentie is 50Hz.

De wisselspanning in Europa heeft b.v. een frequentie van 50 Hz.
U ziet het ook staan op het typeplaatje van een elektrisch apparaat: 230V 50Hz.
En dan denkt u gelijk hee frequentie, dat kan alleen bij wisselspanning, dus kan het apparaat niet op gelijkspanning.

U komt Hz ook tegen in de muziek, voor de toonhoogten, Radiogolven meestal kHz, Mhz, Computers, de snelheid van de prosessor, enz.

Als camperaar hoeft u zich niet zo druk te maken over Hertz.
Behalve als u een elektrisch apparaat uit b.v. America wilt importeren, of meenemen na vakantie. Daar hebben ze een Frequentie van 60Hz. Het kan zijn dat uw apparaat in NL niet goed werkt. Of uiteindelijk de geest geeft.

Stroom uit de paal in Europa is gewoon 50Hz.
En ook die hoogspanningsmasten onderweg; 50Hz.
(bij soms 380.000Volt. 380kV)


Wat is Watt?
Ja, wat is Watt?
Mijnheer Watt was een Schotse uitvinder die o.a. Het volgende heeft bedacht:

We weten wel hoeveel de spanning is en hoe hard het stroomt, maar hoevéél is het uiteindelijk.
Om in watertermen te spreken: “hoeveel komt er nou in mijn emmer, hoeveel heb ik gebruikt.”

Daarvoor bedacht hij de term Watt. En dat is heel eenvoudig, (nu komen de formules).
Je vermenigvuldigt gewoon de spanning in Volt met de stroom in Ampere's en dan heb je de hoeveelheid.... in Watt. (in formules gebruiken we de letter P)
Het lijkt een beetje op appels met peren vermenigvuldigen, maar ik heb het niet bedacht.

Dus een lampje van 12 volt en een stroom van 5 Ampère geeft 60 Watt.
Watt makkelijk he?
Je kunt de formule ook omdraaien: een lampje van 60 Watt, hoeveel stroom “trekt” die nu;
60 Watt gedeeld door 12 Volt, geeft 5 Ampere.
Handig voor als je ergens een zekering tussen wil plaatsen, je neemt Watt, deelt dat door de spanning (Volt) en je weet hoe zwaar de zekering minimaal moet zijn.
Zo kun je ook bepalen of je nog een extra lampje of andere verbruiker bij een groepje kunt plaatsen.
Je telt alles bij elkaar wat over die zekering gaat, zit het onder de waarde van de zekering, dan kan het, zit het erboven, neem een andere zekering.

Hee, zal je denken leuke formule. Volt maal Ampère.
Dus eeehhh... als ik een accu heb van 12 volt en 80 Ampère, is dat dan... ja dat is dus 960Watt.
En 100 Ampère? ja is 1200 Watt. Enz. Nu zie je ook, dat als je een elektrisch kacheltje van 12 volt 500 Watt aan wilt sluiten je accu snel leeg is.
En dan je startaccu. Phoee dat is een zware; Trekt bij starten wel 150 tot 200A?
Bij 12 volt is dat dus 1800 of 2400 Watt. Maar geen paniek, de startaccu is daar op gebouwd. Kan kort hoge stromen verwerken.

Bedenk wel dat dit in theorie opgaat. In de praktijk zul je er veel minder uithalen, omdat aan het eind de spanning zakt (maar ook de stroom), je de accu niet helemaal leeg moet trekken, en het rendement van de accu onzeker is.
Zo kun je ook zien dat als je gaat laden je meer in je accu moet stoppen dan er uitkomt.
B.v 100 Ampère accu 10 uur laden met 10A zou je denken dat ie vol zit. Nee dus je moet wel 12 of 13 uur laden.
Je stopt dus in een 100A accu 130A. Rendement, ja jammer. En hoe ouder de accu wordt, hoe meer je er in moet stoppen, en er minder voor terug krijgt. Tot laden niet meer lukt.
Ja,.... dan is tie dood.


A versus Ah
Nee, niet die kruidenier.

Het gaat hier om de inhoud van de accu.
In het voorgaande zagen we dat bij gebruik via de accu er een bepaalde stroom gaat lopen.
En meestal vragen we ons dan af hoe LANG kan de accu dit volhouden.

Daar hebben ze de term Ah dus voor bedacht. Ampère Hour. Ampère uur.

Dat betekent dat je een 80 Amp. accu 80 uur 1 Ampere kunt laten leveren.
Of 1 uur 80 Ampere. -dat zou ik overigens niet doen, want de meeste loodaccu's zijn hier niet zo blij mee. Door deze zware belasting haalt hij de 80 Amp. niet en is hij eerder stuk.
En mijn startaccu dan? Ook die vindt langdurige zware belasting niet leuk.
Maar hoe lang start je 5, 6 seconden? Daar is hij op gebouwd. Zou je elke dag langdurig moeten starten? (winter), ja dan is het gauw afgelopen met hem.

Alle tussenliggende waarden zijn dus ook mogelijk; 20 uur 4 Amp. 40 uur 2 Amp.

In feite is de term 80, 100, 120 Amp die we gebruiken voor accu's. niet de juiste.
We zouden het dus 80Ah, 100Ah, of 120Ah accu's moeten noemen.

Het zal inmiddels wel duidelijk zijn, dat je in de praktijk niet aan deze waarden komt.
Ouderdom accu, vol geladen, kwaliteit, waterniveau!!!

En er is nog een, zeker niet te verwaarlozen factor:

De Peukert Exponent.

Het aantal amperes die op een accu staan, is bij benadering.
Niet alleen kunt u de accu met een genoemde capaciteit niet helemaal leegtrekken (zoals u in veel artikelen op deze site kunt lezen, voor loodaccu's maar 50%), maar is de capaciteit ook afhankelijk van hoe zwaar u de accu belast. Dus hoeveel “stroom” u er tegelijk uit wilt halen.


Op de accu staat naast de capaciteit, nog een aanduiding en wel de letter C met een getal.

Dus C 20, C10, C30, enz.

Wat wil dat nu zeggen.
De accufabrikant heeft op een bepaald moment de accu getest op capaciteit.
Dat heeft hij gedaan gedurende 20 uur. Dat is de C20.
Hij heeft daarbij een accu belast gedurende 20 uur met bv. 5 Ampere. Hij heeft er dan 20x5= 100Ah uitgehaald.

Maar wat blijkt in de praktijk, als je de accu gedurende die 20 uur zwaarder belast, dus met bv 10A, of 20 A de accu geen 100Ah is, maar veel minder. En hoe zwaarder je hem belast, hoe minder capaciteit hij levert.

Maar andersom geldt ook: als je minder dan 5A belast, is de capaciteit meer dan 100Ah. Mogelijk 110Ah. (getallen afhankelijk van soort, type en capaciteit)

Simpelweg de capaciteit door de stroomsterkte delen (zoals hiervoor in het voorbeeld van 80Ah) en dan denken:' ik kan er zo lang mee doen”, die vlieger gaat niet op.

Als u denkt een 100Ah accu te hebben, (ja die heeft u, want het staat er op) heeft u in feite maar de beschikking over 50Ah.
U mag hem immers maar tot 50% “leeg trekken”. (10,5 Volt)
En gaat u hem zwaarder belasten wordt het nog minder. Mogelijk nog maar 35 Ah.

Dit verschijnsel is in 1897 al door de Duitse mijnheer Peukert ontdekt. En wordt uitgedrukt met een getal. bv. 1.25, 1,17, 1.29 enz. En hoe dichter dit getal bij de 1 blijft, hoe beter de accu.

En het is een niet te verwaarlozen getal. Als u al jaren gewoon recht toe recht aan laadt en ontlaadt? Mwah maakt u niet zo druk.
Anders wordt het als u beschikt over een slimme accumonitor. Die bijhoudt hoeveel er nog in uw accu zit. U kunt (U moet zelfs) dan dit getal invoeren in het apparaat. Hij houd dan bij hoeveel er geladen en ontladen wordt (de stroomsterkte) en aan de hand daarvan, en de reeds ingevoerde accucapaciteit laat hij u weten hoeveel energie er nog uit te halen valt.

Onze eigen Camperaar Mickel Moen schrijft er dit over in zijn blog:
https://mickelmoen.blogspot.nl/2013/03/ ... onent.html


Eventueel kunt u hier met een rekentool zelf aan de slag:
http://janfreak.home.xs4all.nl/peukert.html




Nog een rekenvoorbeeld
(met dank aan Aloys voor het idee.)

Veel camperaars hebben een omvormer. Deze maakt van 12 Volt, 230 Volt.
Ze zijn er in alle kleuren, vormen en maten.
Maar wat belangrijker is: Het vermogen!! Meestal uitgedrukt in Watt.

300-, 500-, ….... 2000Watt.

Maar bedenk wel, dat dit UIT de accu “getrokken” wordt.

Kijk ik bv. naar mijn (keuken) TV van Samsung, 50cm beelddiagonaal, die gebruikt bij 230 Volt circa 1 Ampère.
1A. Dat betekent 230Watt. In officiële formulevorm; P = U x I
(overigens kom ik op internet LED TV's tegen die maar 52 watt gebruiken!)
(wij hebben geen TV in de camper, daar is een Vito Marco Polo te klein voor)

Of hij nou op een omvormer zit, of rechtstreeks op 12V het blijft 230 Watt.
Wat wel verandert, is die 1 Ampère. Hier kunnen we die formule weer gebruiken: 230W gedeeld door 12V geeft phoeee maar liefst 20 Ampère. Dat is dus aan de accukant.

Je begrijpt dan ook wel dat bij een 2000 Watt omvormer, zeg dat je 1500 Watt afneemt je aan de accukant moet rekenen op 125 Ampère.
Ja, dat zijn serieuze getallen.
Je moet dan ook ernstig rekening houden met de accu capaciteit en draaddiktes. “Ik heb nog wel een draadje in de gereedschapskist” is hier dus uit den boze.
Men houd ook wel eens de volgende vuistregel aan:
Stroomsterkte (A) gedeeld door 3. in dit geval dus 125/3 = 41 mm2.
Wordt dus een 50 mm2 kabel. (als u vraagt om een 50 kwadraat kabel krijgt u de goeie.)

En hoe sluit je dat aan? NIET simpel op de sigarettenaansteker! Gaat trouwens niet lukken, want die is maar gezekerd met hooguit 20 Ampère.
Bij deze hoge stromen, moet je zorgen voor goede aansluitingen EN ZEKERINGEN.
Dus direct naar de accu, of eventueel een verdeelblok, en daar met een schroefbevestiging
(aderbus met oog) vastzetten. En niet van: "O, hier loopt nog een draadje, zet ik m daar wel bij.
De zekering moet zo dicht mogelijk bij de stroombron (accu) omdat anders deze zware leiding een enorme kortsluiting kan veroorzaken, waarbij brand zeker niet uitgesloten is. (geldt trouwens voor alle ongezekerde leidingen)


Tussendoor hier een veiligheidsopmerking, maar niet onbelangrijk!!

Als u gaat werken aan uw 12 volt boordstroom, wees dan voorzichtig met ringen, horloges, en sierraden. (kettingen). Als u zit te wroeten tussen een aantal draden, met de spanning er nog op, en u maakt met uw ring sluiting kan het zijn dat hij is gesmolten voordat u een kik hebt gegeven. Bloeden doet het ook niet meer. Alle vaten zijn al dichtgeschroeid.
Wees dus verstandig, en werk niet met sierraden om aan het elektra!!


De paal

Sommige waterratten kennen dit als walstroom.
Ik bedoel de stroomvoorziening op de camping/camperplaats, maar voor beiden geldt hetzelfde.

Komt als eerste dat geworstel met stekers. NL, Belgie, Frankrijk, ze hebben een norm, maar onze steker past niet! Daarom zeulen we een doos verlopen mee.

Neem wel een kwalitatief goede. Ik kom ze tegen met contacten van pssbakken staal?
Dat is zo zacht, dat het niet terugveert, of de contacten niet goed omklemt.
Er vormt zich dan een grote overgangsweerstand, met verbranden tot gevolg.

Wat kan er op?
Wat kan er op, bedoelt is hoeveel stroom kan ik gebruiken. 4A, 6A, 10A, 16A?
Met de voorliggende formule om Watt te berekenen kunt u alle verbruikers bij elkaar optellen, die u tegelijkertijd aan kunt zetten. Afhankelijk van de netspanning 230V kunt u dit uitrekenen,

4A bij 230V = 920 Watt
16A bij 230V = 3680 Watt

Bij die laatste, 16A is zeker het volgende van belang:
Kabel.
De kabel hoe dik?? De regel is; zo dik mogelijk, 2,5mm2 2,5 kwadraad is de term. maar dit is ook afhankelijk van de lengte.
Ik verwacht niet dat u 100 mtr. uit gaat rollen. Soepele kabel en dan het liefst van neopreen.
Dat is speciaal ontwikkeld voor ruw gebruik?? Op de camping??
ja fietsen, voetgangers, soms auto's die uw kabel willen testen. Draka is bv. zo'n merk

Bouwmarkt kabel? Voor gemonteerd? Is meestal van Chinese kwaliteit, waarbij het kan zijn dat de uiteindelijke koperdoorsnede toch iets anders is dan op de verpakking staat. Dan nog afgezien van de plastic ommanteling. (Op de Duitse TV gezien dat ze het zo opstroopten!)

En dan de AARDE draad. Ja die moet er zeker wel inzitten. O zegt u, er zit toch een aardlekschakelaar in? Hoe weet u dat van de camping? In het buitenland?
Neem geen risico. Zorg dat de metalen delen van uw camper geaard zijn.

De accu.

Ja, De accu.
Een zwarte doos waaromheen zich een belangrijk deel van het campergebeuren afspeelt.
Met de voorgaande theoretische uitleg, hoop ik dat de uitleg over accu's wat makkelijker leest.
Ik ga u er niet zoveel over vertellen, want het wordt heel uitgebreid uitgelegd op de volgende site:

Heel uitgebreid op de volgende site:
http://www.centurion-akku.nl/terminologie/index.htm

http://www.iqaccu.nl/iqaccu/MEDIA.html

http://www.awaccu.nl/pagina/16-capacite ... ng-op-accu
Op deze site, vindt u links onder bij overige info nog meer nuttige informatie over accu's.




Weerstand.

Hebben we DIT nodig?

JA

Met weerstand hebben we in de elektrotechniek veel te maken.
Denk maar aan dunne of lange kabels.
Ook uw boord elektronica gebruikt een (heel lage) weerstand, om het stroomverbruik te meten wat dan wordt vermelt op uw display.

Maar wat is dan weerstand. (nee niet de gemeente die niet meewerkt aan parkeren op uw oprit)
Weerstand is de moeite die de elektra moet doen om aan de andere kant van uw kabel te komen.
Denk niet dat dat flitsend gaat. Ja, bij lage stromen wel.
De electra springt in uw kabel van electron naar electron, en komt zo aan de andere kant.
Vergelijk het maar met dat TV spel, waar ze van bal naar bal moeten springen om aan de andere kant te komen.
Als dat een hele stroom kandidaten is, valt dat niet mee.
U
Bij electra gaat dat net zo. Staat er een klein lampje aan, dan is de stroomsterkte laag, en gaat het allemaal goed.
Maar nu heeft u op de camping een lange en (te dunne) kabel. Hierop staat een kacheltje, en wasmachine?? (ja bij ons kan dat niet in de Vito) maar goed dat draait. Of zo'n hele bos verdeelblokken, gezellig met z'n allen.
En het gebruikt een hoop stroom. Kunt u zich voorstellen in die dunne kabel?
Al die elektronen willen naar de andere kant. Dat wordt me een gedrang. En ja, warm dat het in die leiding wordt, zo met z'n allen. En dat tot aan de receptie hè. Daar hangt de meterkast.

Nog zo een: GOEDE stekers!! en overgangsweerstand.

GOEDE stekers hebben contacten van messing, in tegenstelling tot GOE..., nee,nee, GOEDKOPE.
Daar zijn vaak gewoon ijzeren contacten die niet terugveren. Hierdoor ontstaat een slecht contact, met een hoge OVERGANGSWEERSTAND, waardoor die contacten verbranden.
Niet gebruiken dus.

Overgangsweerstand.

In uw camper zijn veel elektrische verbindingen gemaakt. En elke keer dat er een kabel aangesloten wordt aan iets, treed er een overgangsweerstand op. Soms minimaal, en soms behoorlijk. Dat begint al bij de accu. Als er vuil, olie, vet o.i.d. tussen de klem en de pool zit, verhoogt dat de weerstand voor het electra. Ook de aansluiting op het chassis voor de min, is soms een bron van overgangsweerstand. zeker als daar water bij kan. Goed schoonmaken, en insmeren met vaseline.
Verder zorgen dat er zo weinig mogelijk overgangen ontstaan. Gaat u ergens een kabeltje naartoe trekken, gebruik er dan een uit een stuk. En niet een paar stukjes met een kroonsteentje.

Maak verder alle aansluitingen aan apparatuur goed schoon, desnoods met heel fijn polijstpapier. Smeer er wat vaseline op en draai de schroeven goed vast. Zorg dat steekverbinders goed klemmen,gebruik kabel ogen bij schroefverbindingen. en ook hier wat vaseline.

Want elke weerstand die de stroom ondervindt, is verlies van energie.

Weerstand komt dus wel degelijk in het camper-verhaal voor:

Stroommeting
Waterniveau
Brandstofstand
Temperatuur
Luchtvochtigheid
Verlies op slechte contacten.

enz.

12-2-2014.
Ik wil hier toch nog even iets uitgebreider op in gaan, en wel specifiek voor de SHUNT.
In het artikel over weerstand wordt al zijdelings over stroommeting gesproken, maar hoe doen ze dat?

Stroom meet je door IN het circuit een meetapparaat op te nemen.
In tegenstelling tot spanningsmeting, dat meet je OP beide aansluitingen.

Je wilt graag op het dashboard een overzicht. Daartoe leg je vanaf een punt, bv. de accu, in de minleiding kabels naar de meter op het dashboard.
Omdat je direct de lopende stroom meet, dien je dus even dikke kabels te gebruiken en als het even tegenzit dikkere kabels i.v.m. de afstand. Je moet dus – afhankelijk van de te meten stroom – met redelijk dikke kabels door de camper.

Daar heeft men wat op bedacht:

de shunt.

In plaats van dat je vanaf de accu met dikke draden weggaat naar de (stroom)meter, plaatsen we een shunt.
Deze kun je OVERAL in het circuit plaatsen, immers in het hele circuit loopt dezelfde stroom. Uit veiligheid plaatsen we hem in de minleiding en dan op een makkelijke plaats, bv naast de accu.

De truc is, dat de shunt een – heel – kleine weerstand is. Uit de wet van Ohm volgt dan dat er op de aansluitingen van deze shunt een (ook weer heel kleine) spanning komt te staan.
Je kunt het ook zo zien; neem weer die waterleiding in gedachten: ergens in die waterleiding knijp je de leiding een beetje dicht. Gewoon met je vingers is al voldoende! Er ontstaat nu, tussen voor en na die vernauwing enig drukverschil, afhankelijk van hoe dicht je die vernauwing maakt. Je voelt ook al dat de druk toeneemt.
Dat drukverschil kun je dus meten!
Zo werkt dat ook met die shunt. Doordat deze de leiding als het ware dichtknijpt ontstaat er druk (bij elektra dus spannings) verschil tussen voor en na de shunt. Dit verschil gaan we dus meten. En nu niet met een stroommeter, maar omdat het spanning is, gewoon met een voltmeter.

Omdat de spanning vanaf de shunt zo klein is, kun je met een eenvoudig dun kabeltje naar de meter op het dashboard. Ik zou de meter wel zekeren met bv een glaszekering van 250mA. Want mocht per ongeluk de plus op de meterdraden terechtkomen?? je weet maar nooit, is je meter beschermd.

Op de shunt zelf kun je niets aflezen. Deze zorgt alleen voor die kleine spanning. Aflezen doen we op een bijpassende (meestal Millivolt)meter. Of dat een analoge of digitale meter is, de keus is aan u.
Waar je wel rekening mee moet houden, is de stroomrichting en de stroomsterkte. De accu wordt zowel geladen, als ontladen. De ene keer gaat de stroom “de accu in” een volgend keer gaat het weer “de accu uit.”
De meter moet dus twee waarden aan kunnen geven. Zowel laden als ontladen.
Analoge meters hebben hiertoe een middenstand. Digitale meters geven dit meestal aan met een minteken voor de waarde.

De stroomsterkte hangt af van het verbruik, en de lading.
Waarschijnlijk wilt u alleen de huishoud accu monitoren. U ziet dan het verbruik van; de koelkast, tv, verlichting, koffie app. Enz.
Gebruikt u ook een omvormer van bv 1000W dan moet de meter al gauw geschikt zijn voor 83A. Niet dat u die 1000W aanspreekt, maar de meter moet hier tenminste voor geschikt zijn. Plus koelkast, verlichting, radio, enz.
Ruim bemeten dus.
Maar nu wilt u een specifiek apparaat bv alleen de ….koelkast monitoren. Dat gaat niet in de (gezamelijke) minleiding bij de accu. Immers daar komen alle stromen tezamen.

U dient dan een shunt in de minleiding direct bij de koelkast te plaatsen. Dus de (meestal zwarte) draad komend uit de koelkast. Hier zet u de shunt tussen. En gaat vandaar met een eenvoudige leiding naar de meter. Dat hoeft in dit geval een niet zo zware meter te zijn. Hooguit een tien Ampère. Let wel, het is geen ampèremeter! Hij geeft alleen maar AAN in ampères. De meter zelf is een ( milli) volt meter.

En mocht u het interessant vinden staan, al die metertjes, kunt u natuurlijk meerdere apparaten van hun eigen metertje voorzien.

Bedenk wel, dat het voorgaande alleen betrekking heeft op het 12 volt systeem voor de HH accu.
De startaccu en het gedeelte “aan de paal” doen hier niet mee.

Veel plezier.



Transformator.

De transformator.
Wat doet hij, waar is hij voor, wat kan hij.

Hij bestaat uit een blikpakket, en twee of meerdere koperen wikkelingen.
En hij werkt uitsluitend op WISSELSPANNING.

Bij die fietsdynamo zagen we dat de magneet een spanning opwekt in de koperwikkelingen.
We kunnen dit ook omdraaien; als we op de wikkelingen van de transformator WISSELspanning zetten, wordt er in het blikpakket een magnetisch veld opgewekt. Omdat beide wikkelingen op hetzelfde blikpakket zitten komt dit magnetisch veld ook in die andere wikkelingen terecht.

En ja in deze wikkelingen wordt dan ook weer wisslspanning opgewekt. De hoogte van die spanning hangt af van het aantal wikkelingen.

Die hele transformator wordt ontworpen voor een bepaalde functie. De spanning omhoog, of omlaag transformeren. Voor uw deurbel b.v. Van 230 naar 6 of 12V.
Of de transformator in uw acculader. Die maakt van 230V 12 of 24V, waarna het gelijk gericht wordt en in uw accu gestopt.
Een lastransformator. Hier zit een grote transformator in, die van de 230V, 22V lasspanning maakt, bij een stroomsterkte van 155A!
Tegenwoordig zitten er geen transformatoren meer in lastoestellen. alles wordt elektronisch geregeld.
Zo'n trafo is uitgerekend voor een bepaald doel een bepaalde spanning en bepaald vermogen (Watt)
U kunt m alleen voor die spanning gebruiken, en alleen voor wisselspanning.


Condensator.

Heb ik dat nodig voor mijn camper?

NEE

Maar het hoort bij de basisbegrippen van de elektrotechniek, net als weerstand.
Wat doet een condensator: Hij verzamelt / bewaart electra. Je kunt het vergelijken met een heel kleine accu die je snel kunt op- en ontladen.
Of vergelijk het maar met een watertoren. Hier slaat men water op om pieken op te vangen. (schommelingen in het net heet dat)
Zo doet men ook met een condensator.

De condensator bestaat uit 2 lange, door papier of kunststof gescheiden lagen heeel dun metaal ( meestal alu folie) en opgerold in een behuizing. De lagen metaal zijn (elektrisch gescheiden) naar buiten gevoerd, naar 2 contacten.

Heel lange, of grote metalen geleiders, gebruikt voor electra hebben de eigenschap een bepaalde hoeveelheid energie (electra) te kunnen bewaren.
U stapt uit uw camper en krijgt een (lichte) schok. Opgeslagen energie. Condensatorwerking.
De bliksem, ook zo'n ontlading van opgeslagen energie.
De hoogspanningsleidingen door het land. Uren na het uitschakelen kunnen zich hier nog zeer hoge rest-spanningen voordoen.
Die moeten dan ook eerst afgevoerd worden voordat er aan gewerkt mag worden.

Een condensator laat geen gelijkspanning door. Als je hem aansluit op een gelijkspanning, worden de twee stroken Alu. folie geladen met + en –, en dat was het. De spanning blijft enige tijd op de condensator aanwezig, afhankelijk van zijn capaciteit.
Sluit je hierna de beide contacten kort, dan hoor je (afhankelijk van de spanning) en zie je een korte felle vonk

Deze eigenschap van bewaren gebruikt men in b.v. een acculader. De wisselspanning, waar in een lader gelijkspanning van gemaakt wordt, vertoont toch nog een kleine rimpel, zoals dat genoemd wordt. Eigenlijk nog een restje wisselspanning. Wel niet zo heftig, maar toch, het moet er uit.
De condensator fungeert hier als buffer, hij zorgt dat die rimpels afgevlakt worden. En maakt er echte gelijkspanning van.

Dit is maar een van de vele toepassingen van een condensator. Als u in een TV, radio, computer kijkt, komt u er tientallen in allerlei vormen en maten tegen.
Al die technieken zouden ondenkbaar zijn zonder condensator.

P.S.
In het begin noemde ik al de vergelijking met een klein accu. Een nieuwe ontwikkeling is de (super) condensator. Die kunnen heel veel energie vasthouden bij een korte laadtijd van enkele minuten. Zoveel dat je hier een (kleine) accutol op kunt laten werken.

Zelfs is men bezig de condensatoren zoveel capaciteit te geven dat ze in de toekomst de traditionele accu gaan vervangen? Deze techniek wordt al in elektrische auto's toegepast om de remenergie om te zetten en op te slaan in condensatoren.
Dat is lekker: remmend de berg af en beneden weer je accu (condensator) vol.
En.. geen remslijtage.
Hoe lang je er een lamp of koelkast op kan laten draaien? geen idee.
En de levensduur van de condensator? Die is denk heel lang, (10.000en laad en ontlaad cycli) door het ontbreken van de chemicaliën.



Voor de donkere wintermaanden:

Formules.

Niet al te ingewikkeld, en als u het niet wilt weten ook goed., maar het geeft helderheid in de werking van elektra.

Maar eerst wat eenheden. Volt, Ampère, Watt. Met daarachter de gebruikte afkortingen in de formules:

Volt (V) Voor elektrische spanning. In formules U (uit het duits, potential Unterschied)
Stroom (A) Voor de sterkte In formules I ( uit het duits Intensitat )
Weerstand ( R ) voor weerstand In formules Ω ( van Ohm) (R van Reostat)
Watt (W) voor het vermogen In formules P (van Power)

Farad voor condensatoren en Hertz voor de frequentie, daar doen we in deze uitleg niets mee.

De bekendste, ooit wel eens gehoord en nu gaat u het zelf weten:

De wet van Ohm. U=IxR Hoewel het de wet van Ohm is, is het voor ons wat lastig om mee te beginnen, door het rekenen met die R, de weerstand.
We kunnen wel wat afgeleiden gebruiken: R=U/I Hier rekenen we dus de weerstand uit.
Zult u ook niet al te veel doen, maar op een regenachtige dag, leuk om mee te spelen.

Meer heeft u aan de eerder gebruikte formule P=U x I om het vermogen (wattage) uit te rekenen.
Of omgekeerd de stroomsterkte (ivm de zekering) I=P/U

Je kunt ook tegen een zekering zeggen hoeveel Watt kan er doorheen? (voor de meesten onder u rekent dit wat makkelijker)

B.v. Een zekering van 20A kan 20 x 12 volt = 240 Watt doorlaten. Dan is het niet zo dat hij bij 241 Watt doorpiept, maar bedenk wel dat hij al aan zijn maximum zit. Bedenk ook dat 20 A al een fikse stroom is. In de camper, bij die 12 volt werk je toch al snel met fikse stroomsterkten. Dat is inherent aan die lage spanning. Hoe lager de spanning, hoe hoger de stroomsterkte (bij hetzelfde vermogen)
Immers een apparaat van bv 230 Watt trekt bij 230V 1A. Maar bij 12 Volt 19!! A.

Handig om een lijstje van verbruikers te maken.
De koelkast is bv 150W. Bij 230 volt is dat 0,6 A bij 12 volt echter 12,5 A
Waterpomp 12V........?A
Lampjes (zeker de halogeen)12V........?A
TV (toch al snel 3 uur op een avond)
Uitschuifopstapje (wordt kort gebruikt, maar kan wel voor springende zekeringen leiden)
Automatische schotel
enz.
Zo krijgt u enig inzicht in de energiehuishouding van uw camper.



Inductie?

Wat is dat nu weer?

U heeft er al mee te maken gehad zonder het woord te kennen.

Volgens Wikipedia:
Een natuurkundig verschijnsel dat in een geleider een elektrische spanning wordt opgewekt als de geleider zich bevindt in een veranderend magnetisch veld, of als de geleider zich beweegt in een magnetisch veld.

Er gaat u een lichtje op?; Fiets- en autodynamo?, transformator? Werken met geleiders en magnetisme.

Maar er is nog meer inductie:

Stel u trekt de geleider (koperdraad) uit de transformator en buigt hem helemaal recht?
Misschien wel 20 Mtr? U doet dat voor beide wikkelingen, en legt ze naast elkaar?
U zet op de primaire kant wisselspanning? Wat denkt u? Op de andere draad?

JA inductie.

Weliswaar niet zoveel spanning als in de trafo, omdat dit systeem niet zo efficiënt werkt maar toch een kleine spanning.

U voelt m al komen hè:
In uw camper liggen vele draden naast elkaar, en er loopt een kleine of grotere stroom doorheen. Dat induceert in die andere kabels dus ook kleine spanningen.
Meer nog; alle kabels induceren bij elkaar en over en weer spanningen.
Hier komt ook die heerlijke 50Hz brom vandaan die soms uw muziekje verstoort. Maar alleen aan "de paal" of via de omvormer, want dan komt er pas wisselspanning uw camper in.
Die 50Hz wisselspanning beïnvloed uw luidsprekers, en soms uw TV beeld met "lopende" lijnen.
Doe wat in de installatietechniek gebruikelijk is: gescheiden houden.
Dus zwak- en sterkstroom voldoende ver uit elkaar en zorgen dat beide systemen niet met "een pootje" aan elkaar liggen. b.v. een doorgeschuurde leiding aan het chassis.

Maarrr die vlieger gaat niet op voor 12 volt gelijkstroom!! Want er staat: “een WISSELEND” magnetisch veld. En gelijkspanning wisselt niet.

OF??

Wel als u een gebruiker in- of uitschakelt. Dan komt er kort een magnetisch veld tot stand, wat in die andere geleiders een (soms) hoge piekspanning veroorzaakt. Vooral elektronische apparaten kunnen hier -hoewel soms beveiligd- gevoelig voor zijn, en of defect raken, of in geval van een instrument foute aanwijzing geven.

Overigens is er nog een fenomeen dat piekspanningen kan veroorzaken: de uitschakelpiek. Op het moment dat u de schakelaar omzet werk de kabel als een soort bobine, zeg maar transformator en kan hierdoor een hoge piekspanning op de kabel en alle daarop aangesloten apparaten zetten. de meeste apparaten ondervangen dit wel, maar toch.

Leuk hè elektro.



Zekeringen.

Niet geheel onbelangrijk, en voorkomen indien goed gebruikt, veel ellende.

Hebben we het in deze uitleg steeds over voldoende dikte van kabels bij een bepaalde stroomsterkte, een zekering is juist het tegenovergestelde.

Een zekering is een versmalling van deze kabeldikte. Hij wordt hier zo smal gemaakt dat er maar een bepaalde stroomsterkte doorheen kan. Dat is een raar fenomeen; propageren we dikke kabels, en die hele stroombundel kan dus wel door dat dunne draadje? Hier komt de weerstand bij kijken. Die versmalling is hooguit een paar mm. Wordt het meer dan gaat de weerstand wel meespreken.

Nu is het niet zo, dat een zekering bij b.v. exact 10 A. doorsmelt, er is wel enige speling.
Dit moet echter niet te lang duren want door warmte ontwikkeling (al die electronen willen door die smalle doorgang) smelt de zekering. Vandaar ook die andere naam: smeltveiligheid.
Dat doorsmelten gebeurt na een bepaalde tijd. Zo zijn er snelle zekeringen, voor gevoelige apparatuur. Het apparaat wordt dan direct uitgeschakeld. En er zijn z.g. Trage zekeringen waarbij het wat langer duurt voor hij doorbrand.
Deze gebruik je b.v. Bij elektrisch gereedschap. Als u uw boormachine aanzet, is er een grotere aanloopstroom. Hier zou een snelle zekering dus stuk zijn. Een trage denk: ik kijk t nog even aan.

Ze zijn er in vele uitvoeringen: Huiszekeringen. Glaszekeringen, keramische en zekering automaten.
En ze zijn niet polariteitsgevoelig. Er zit dus geen plus- of minkant aan

Bij de huiszekering is er nog iets speciaals toegevoegd in de zekering: bluszand??.
Ja, bluszand. Als deze zekering doorpiept, kan het zijn dat hij een vlamboog trekt. Dat bluszand voorkomt dat.

Bij de huiszekering zorgt de passchroef in de groepenkast er voor dat u er niet zomaar een zwaardere zekering in kunt draaien. Bij auto- en glaszekeringen kunt u dat wel. Maar niet doen dus!!
De zekering is immers afgestemd op de kabeldikte, en de te verwachten stroomsterkte.
Als u zomaar een zwaardere zekering plaatst, kan de boel wel eens doorbranden.

En nu weet ik wel, u staat midden op de Spaanse pampa's en uw zekering is stuk. U heeft echter alleen 15A i.p.v. 10. mmm probeer maar. Maaar als deze ook direct stuk gaat, wordt het serieus. Zult u moeten wachten met TV kijken tot de garage.


Aardlekschakelaar.


Ook wel lekstroom schakelaar, differentieelschakelaar, enz. genoemd.


Waar dient t voor, hoe werkt het.

De naam aardlekschakelaar omschrijft direct het doel: signaleren dat er geen stroom via aarde weglekt.

Daarvoor neem ik u eerst mee naar de andere kant van de aardlekschakelaar: de energiecentrale.
Daar laat ik zien wat die aarde er mee te maken heeft.

In de energiecentrale wordt dmv warmte, wind, waterkracht, of mechanisch, energie omgezet in electrische energie.
Dat gebeurt met enorme generatoren, welke een hoge spanning opwekken, tot wel 420.000 V, (420 kV).

Voor de begrijpbaarheid gebruik ik in het voorbeeld de normaal gebruikte spanningen. 230 en 400Volt.
En omdat het wisselspanning betreft hoort daar ook nog de frequentie bij (het aantal wisselingen per sec) hier in Europa 50Hz.

In die generator zitten 3 koperwikkelingen op een zodanige manier gewikkeld, dat er een stervorm ontstaat.

In het midden zitten die wikkelingen aan elkaar gekoppeld.
Dit middenpunt, hier gemerkt N (neutral) wordt net als de uiteinden L (live), naar buiten gevoerd en op aansluitklemmen aangesloten.

Er ontstaat dan een aansluitblok met 4 aansluitingen. Een vauit het midden N (neutral) ook wel “de nul” of “sterpunt”genoemd, en 3 spanningvoerende aansluitingen gemerkt L (live) 1, L2 en L3.
300px-Sterschakeling.jpg
300px-Sterschakeling.jpg (5.81 KiB) 13680 keer bekeken
Op elke spoel staat, vanuit het midden, (de N) tot het uiteinde, een spanning van 230Volt.

Tussen N en L1 230V
Tussen N en L2 230V
Tussen N en L3 230V.
Dus drie spoelen van elk 230Volt.



Dat midden is een belangrijk punt voor het hele systeem. Het sterpunt. Hier kom ik zo op terug.

Het bijzondere is dat doordat de spoelen in het midden aan elkaar vastzitten je op willekeurig twee uiteinden ook een spanning kunt meten.
Steeds 2 spoelen in serie dus.

Met twee spoelen van 230V aan elkaar, (in serie dus) zou je verwachten dat de spanning ook 2x zo hoog wordt. 2x 230V. 460V dus.
Maar die vlieger gaat hier niet op. Doordat de spoelen onder een hoek gewikkeld zijn, bereiken ze niet alletwee tegelijk de maximale spanning.
Hier speelt de in de electrotechniek gebruikte term: √3. = 1,73, een rol.

De uitkomst van twee spoelen in serie geeft afgerond 2x 230V x1,73= 400Volt Wat de nieuwe z.g “krachtstroom” spanning is.

Het is hier, net als in andere delen van de elektrotechniek verwarrend dat je van krachtSTROOM spreekt en dan spanning wordt bedoelt. Maar dat is er nu eenmaal in de loop der jaren ingesleten.

Die “N” het midden van die drie spoelen, (de blauwe draad) is een bijzondere plek. Hierop staat geen spanning. Pas als je een van die andere uiteinden vastpakt heb je 230V te pakken. Het is dan ook de N van Neutraal.

Wat hebben ze hier nu mee gedaan? In de energiecentrale hebben ze een dikke koperen pen in de grond geslagen en hierop die “N”aangesloten. De z.g. “aarde” . Hier aangegeven met geel/groen.
Omdat de stroom normaal gesproken via de blauwe draad “N' wordt teruggeleid, vloeit er door de “aarde” geen stroom. En er staat geen spanning op.

0001 (Custom).jpg
0001 (Custom).jpg (23.95 KiB) 13680 keer bekeken

Bij u thuis, het kantoor, of de fabriek zit ook weer zo'n koperen pen in de grond. De “aardpen”
In uw meterkast kunt u hem open en bloot zien zitten. Meestal afgewerkt op een glimmend blokje koper, met een aantal dunnere koperdraden.
Bij sommige installaties, zitten de blauwe en aaarddraad hier ook aan elkaar.

Normaal gesproken werkt de electrische installatie als volgt:
Bij u thuis komen die drie spanningvoerende draden EN die “nuldraad” in de meterkast, in een (verzegelde) kast uit. En afgewerkt op de “hoofdzekeringen”
Die nuldraad wordt NIET gezekerd.


Om het eenvoudig te houden leg ik het vanaf hier uit voor een fase, fase L1.

De fasedraad, bv L1 en de “nul” N worden DOOR de aardlekschakelaar geleidt.

De stroom loopt door de aanvoerleiding, (L1), door de lamp, of het apparaat en weer terug door de nul.
Die dus BEIDEN DOOR de aardlek gaan.

Om elke geleider wordt als er stroom doorheen loopt een MAGNETISCH VELD opgewekt. Ook hier. Door de aanvoerleiding EN door de nul.

Omdat de magnetische velden TEGENGESTELD zijn heffen ze elkaar op en is het resultaat dus nul. Gewoon 0. niks dus. (niet te verwarren met die andere nul) er is dus een soort magnetische balans.

De aardlek ziet hier dus geen “lek”
Anders wordt het vanaf hier:

Electrische apparaten met een metalen behuizing; wasmachine, waterkoker, maar ook uw lampen met een metalen buitenkant die u van buitenaf aan kunt raken hebben een VEILIGHEIDS AARDING.
Die is door het netsnoer met de geel/groene draad op de aardaansluiting van het stopcontact aangesloten.

Geheel geisoleerde apparaten, dus zonder metalen delen welke van buitenaf aanraakbaar zijn, hebben GEEN aardaansluiting. Ze zijn herkenbaar aan het symbool met de twee vierkanten in elkaar. Dubbel geisoleerd.
In de steker van deze dubbel geisoleerde apparaten, vindt u dan ook geen aardcontacten. Maak van deze kabels dan ook geen verlengsnoer als het apparaat stuk mocht zijn.
U hebt dan een verlengkabel ZONDER aarding.


Uw camper heeft aanraakbare metalen delen en hoort bij de aansluiting van de “paal”, geaard te zijn.
De geel/groene draad behoort dus gewoon aan het chassis aangesloten te zijn.

Hier gaat het om:
0001 (Custom).jpg
0001 (Custom).jpg (39.73 KiB) 13680 keer bekeken

Links op de tekening ziet u de energiecentrale met de aansluitingen.
Via een heel stelsel van hoogspanningsleidingen, transformatoren, schakelaars, enz, belandt de electra eindelijk in uw meterkast, of “aan de paal”

(hier had ik een foto van een 1 groeps hoofdzekering kast willen plaatsen. Bij "bijlagen"kun je maar 3 bijlagen plaatsen, en Mupload geeft een zwart vlak.) Ik blijf puzzelen.

1 hoofdzekering van 35A op 1 fase.
Ook de blauwe zg “nul” draad ziet u. Hier gekoppeld aan de “aarde”.

Rechts op de tekening uw stopcontact thuis, met daarboven de (zeer) schematisch getekende aardlekschakelaar.
Dat stopcontact, staat voor alle apparaten die op stroom werken, en in dit geval 230V.
Dus ook de wasmachine, KK, waterkoker, enz.

Aan het stopcontact hangt een onfortuinlijke en mogelijk niet bekwame monteur.
(hoewel het de beste monteurs wel eens gebeurt.)

De bruine draad loopt tot in het stopcontact. Hij raakt de bruine spanningvoerende draad aan, staat met beide benen op de grond, en maakt daardoor contact met de aarde.
(jaja, ik weet het ALS hij rubberen zolen heeft, of handschoenen aan??, dan niet.)

Nu gaat dus niet alle stroom via de blauwe draad, (de “nul”) DOOR de aardlek. Een deel van de stroom gaat nu buitenom via de aardaansluiting. (die dikke rode)
U ziet dat uiteindelijk de “retourspanning” wel weer via de aarde en geel/groene draad uiteindelijk in de energiecentrale bij die “Nul”uitkomt.

Hij maakt dus uiteindelijk wel een “gesloten”stroomkring. Echter is nu maar EEN draad met een magnetisch veld in de aardlek waardoor deze uit balans raakt, en daardoor afslaat.


Wat is het nut van deze uitleg:

Dit voorbeeld, geldt ook voor installaties “aan de paal”. Er van uitgaande dat de campingbeheerder het goed heeft aangelegd. Ook al lijkt het alsof u een eigen stopcontact gebruikt, verderop in de verdeelkast lopen er toch meerdere aansluitingen via een aardlekschakelaar. Dus hoeft u het niet te zijn die hem uit laat slaan.


Aardlekschakelaar en aggregaat.


Kan, of moet er op een aggregaat een aardlekschakelaar?

Nee

Een aardlekschakelaar op een aggragaat is overbodig. Een aggregaat heeft een zg “zwevende” spanning,

Wat betekent, dat een van de spanning voerende delen “niet aan aarde” ligt. Het staat dus nergens mee in verbinding.
Er zijn wel meer zg “zwevende” spanningen. Een batterij, een accu, zijn ook zwevende spanningen.
Door alle om ons heen stroomvoerende leidingen kunnen in apparaten , leidingen, maar ook in andere metale voorwerpen, weer spanningen opgewekt worden. ( zie ook het voorgaande “inductie”)

Soms kun je die spanning ook meten. Speciaal de digitale meters gebruiken zo weinig energie, dat er een spanning gemeten kan worden. Een lampje op laten branden lukt echter niet, door het geringe vermogen.

Terug naar het aggregaat.
Zoals gezegd heeft deze ook een zwevende spanning.
Zou je een pen van je meter tegen bv aarde houden en de ander in het stopcontact op het aggregaat, dan meet je niets.
Denk je wel wat te meten, zet er dan een lamp overheen, en je spanning is weg, zonder dat de lamp gaat branden.

Doordat er via aarde niets te meten valt, heeft een aardlekschakelaar ook geen effect. Immers deze maakt juist gebruik van de aarde. Het apparaat meet juist of er iets fout gaat via de aardleidng. En die ontbreekt op uw aggregaat.

Bij de eerdere uitleg over aardlekschakelaars zag u dat aan de kant van de energie opwekking de “generator” als 3 fasen gewikkeld is, en het midden, (de N of nul) aangesloten aan “aarde”,

de vraag is op welke manier uw aggregaat is gewikkeld en of er wel een “nul” op aanwezig is.

Dus ook al sluit u het aggregaat aan op uw buiten (paal) aansluiting, en loopt deze via de aanwezige aardlekschakelaar, zal deze niet werken.
Wat wel werkt, is aansluiten via de “paal” immers deze is aan de “campingkant”wel verbonden met aarde.

Sinussen

Over zuivere en onzuivere sinus.
Omdat er hier maar 3 fotos geplaats kunnen worden, en ik u toch wat Sinussen wilde laten zien, heb ik deze in een apart topic opgenomen:

https://www.camperforum.nl/viewtopic.php?f=10&t=8469074

Als u zo denkt, gaat u veilig op weg.
Goeie reis.


Beetje zware kost, maar lees er luchtig doorheen: http://nl.wikipedia.org/wiki/Elektrische_spanning
Voor nog meer leuke formules: http://www.4nix.nl
verbruik van LED tv's http://www.besteproduct.nl
Nog een leuke Site: http://www.members.chello.nl/a.galen4/index.htm


En wil je het allemaal aanschouwelijk zien: http://www.e-nemo.nl/nl/
Nog zo'n prachtig museum: http://www.techniekmuseumheim.nl/ (ik zou er dagen willen dwalen)
meer dan de moeite waard.



Morgen verder.
Laatst gewijzigd door jansloos op zo 29 jan 2023, 18:45, 78 keer totaal gewijzigd.
U wilt toch iets van elektra weten?

Hier een uitleg. viewtopic.php?t=8447652

Schema maken? viewtopic.php?t=8479767

Over Arde en Min viewtopic.php?t=8486258
Gebruikersavatar
bertt
Berichten: 8060
Lid geworden op: wo 28 mei 2003, 22:56
Locatie: Zaanstreek

Re: Electra uitleg.



Bericht door bertt »

Dit mag ik wel, duidelijk zo :wink: blijf ik volgen

Bert
http://maaikebertwinter2012.blogspot.nl/

Bert is helaas op 26 oktober 2023 overleden.
mjvvorst
Berichten: 217
Lid geworden op: di 20 jul 2010, 0:38
Locatie: Oud Gastel (NL)

Re: Electra uitleg.



Bericht door mjvvorst »

Goed initiatief.
Ik heb een aantal jaren geleden deze vergelijking ook gemaakt (http://www.camperforum.nl/viewtopic.php ... 2#p1003992).
Het is even niet relevant of je A of AMP gebruikt, en of elektriciteit met een c of een k wordt geschreven! Ik vind deze reacties een beetje flauw, alsof je wilt aangeven dat je boven het 'plebs' staat.
Een grote bron van verwarring op dit forum is weliswaar het foutieve gebruik van eenheden/afkoringen, maar dat komt door een gebrek aan electro (is dat met een c of met een k?)-basiskennis. En dat is geen verwijt, maar een simpele vaststelling.
Een goed beschreven parallel die voor de 'ondeskundigen' begrijpelijk is, kan van waarde zijn.
Jansloos, ik ben dus benieuwd naar het vervolg.
Mark
Gebruikersavatar
Kroppie
Berichten: 51116
Lid geworden op: vr 27 aug 2004, 19:41
Locatie: beemster

Re: Electra uitleg.



Bericht door Kroppie »

was je zeker blij dat je wat kon leren ,nu gaat dat zeker niet door
gewoon het forum nog eens doorlezen er is al genoeg over geschreven ,dan weet je het ook

jos
Laatst gewijzigd door Kroppie op za 01 nov 2014, 8:46, 1 keer totaal gewijzigd.
jos

het enige wat nooit stuk gaat is dat wat er niet in, op, of aan zit, en telt ook niet mee voor het gewicht, kost niets, roest nooit, hoeft niet onderhouden te worden, verbruikt niets, word nooit gestolen, en heeft slechts 1 nadeel , er zit geen garantie op.

too old to worry about anything
Gebruikersavatar
Aloys
Site Admin
Berichten: 19102
Lid geworden op: zo 11 mei 2003, 19:02
Locatie: Kampen
Contacteer:

Re: Electra uitleg



Bericht door Aloys »

We zitten hier duidelijk met beginners en gevorderden. Als de gevorderden nou even een eigen topicje beginnen,
dan kunnen we met de beginners hier gewoon verder in Jip-en-Janneke-taal.

Dan kunnen we na het volgen van de beginnerscursus meteen overstappen naar de gevorderden, die dan ook al
een heel eind gevorderd zijn met hún uitleg! :D :wink:

Mooi initiatief Jansloos, gewoon doorgaan!
Beheerder www.camperforum.nl
Een overzicht van onze reisverhalen.
Gebruikersavatar
PaulBng
Berichten: 22714
Lid geworden op: zo 20 okt 2013, 21:42
Locatie: Leiden

Re: Electra uitleg



Bericht door PaulBng »

En als die gevorderden dan via pb eventuele correcties of suggesties sturen schieten we er allemaal wat mee op en wordt het topic niet vervuild.
Of een apart "ondersteuningsdraadje".

Ik vind het ook wel een goed initiatief want je leest duidelijk dat sommigen om basis kennis verlegen zitten.
Gebruikersavatar
robvk1952
Berichten: 243
Lid geworden op: ma 16 feb 2009, 10:33
Locatie: noord nederland

Re: Electra uitleg



Bericht door robvk1952 »

Jansloos ga zo door hoor laat je niet weerhouden door de "deskundigen"
Als ze het beter kunnen en weten laten ze het dan maar van je overnemen na overleg met jou.
Ook ik vind het een goed initatief en blijf het volgen dus vooral doorgaan. :thumbup:
Ik kan best de zon in het water zien schijnen.........Als het dan maar wel mijn zon is
Gebruikersavatar
hathi
Berichten: 13341
Lid geworden op: di 07 dec 2010, 14:53
Locatie: ASTEN

Re: Electra uitleg



Bericht door hathi »

Zou het ook kunnen zijn dat die afkortingen helemaal niet zo duidelijk zijn,maar de afkortingen van TS begrijpelijker ? ,alleen om het feit dat het ooit zo geleerd is ,Zo ik rijd nu naar Venlo over de Ampère 67 weg
Hans
Gebruikersavatar
Obelix
Berichten: 1159
Lid geworden op: wo 14 dec 2011, 19:23
Locatie: Gilze

Re: Electra uitleg



Bericht door Obelix »

Ik denk dat je het wel duidelijk omschrijft Jansloos. :thumbup:

Sowieso vind ik het heel mooi dat je dit uit wilt leggen en denk dat er straks best wel mensen zijn die hier iets aan hebben.
Ik ben benieuwd naar het vervolg. Succes.

Jack
Gebruikersavatar
vanHooltje
Berichten: 2696
Lid geworden op: zo 31 okt 2004, 17:46
Locatie: Friesland
Contacteer:

Re: Electra uitleg



Bericht door vanHooltje »

Goed initiatief, ga zo door :thumbup:
Voor mensen die helemaal geen verstand van elektra hebben is het zelfs beter om i.p.v. A gewoon volledig Ampère te schrijven, dit om het nog duidelijker te maken.
En voor de heren gevorderde, reageer eens positief op dit topic en kom niet met commentaar en moeilijk te begrijpen formules die een leek (nog) niet begrijpt.
Je zou ondersteunend moeten zijn, en aanvullend in Jip en Janneke taal.
Electra is al moeilijk genoeg voor leken, probeer een ander (leek) jou kennis en ervaring te leren.
kijk eens op: http://www.mijnalbum.nl/Album=LB4G4XSV onze nieuwe in restauratie! vernieuwd op 05-09-09. http://www.mijnalbum.nl/Album=UN4FGQJTvernieuwd op :28-12-10
Techniek is altijd logisch, daarom snappen helaas de meeste mensen er niets van.
spelling fouten voorbehouden, gelukkig heb ik meer gevoel voor techniek :-) vanHool Fiat 625 N3P
Gebruikersavatar
Mickel Moen
Berichten: 5259
Lid geworden op: za 16 mei 2009, 20:40
Locatie: Súdwest Fryslân
Contacteer:

Re: Electra uitleg



Bericht door Mickel Moen »

Ik vind het een goed intitiatief.

Prima om in "Jip en Janneke" taal voor de beginner deze moeilijke materie toegankelijker te maken.
Volgens mij past dit geheel in de bedoeling van het forum.

Ook prima, dat de deskundigen hierna met tips komen voor het aanpassen van de tekst, zodat de fouten eruit gehaald kunnen worden.
Sneue opmerkingen vind ik hier niet op zijn plaats.

Mijn advies aan Jansloos is daarom om hiermee mooi door te gaan en de fouten eruit te halen. Daarmee wordt het alleen maar sterker. Mooi zou ook zijn, om er linkjes in te verwerken voor meer informatie. Bijvoorbeeld naar Wikipedia of andere sites waar een en ander uitgebreider uitgelegd wordt.

Op internet zijn verder zat plaatjes te vinden om een en ander te ondersteunen. Dat maakt de tekst duidelijker, maar ook aantrekkelijker.
Groetnis, Geert
.Afbeelding mickelmoen.nl
Gebruikersavatar
Marco Polo
Berichten: 27412
Lid geworden op: za 16 jun 2012, 22:30
Locatie: Wageningen

Re: Electra uitleg



Bericht door Marco Polo »

Dat aanvullen is wel een goede, hoeft niet eens via pb maar beter in openlijke discussie zodat er een gemeenschappelijk gedragen tekst uit komt (net zoals Wiki).
Als het verhaal dan een beetje body krijgt kan het - al dan niet delen - naar de kennisbank.
Ben je in de kennisbank ook van alle rompslomp eromheen af.
Het moet overigens niet zo heel moeilijk zijn om een correct gebruik van eenheden en termen te combineren met Jip en Janneke taal.
Hebben de lezers van het stuk ook veel meer aan zeker als ze op basis van hun verkregen kennis wat verder in de materie willen duiken of met een proffesional willen sparren.
Maar da's even een persoonlijke mening.
pjhorst
Berichten: 55
Lid geworden op: zo 18 dec 2005, 11:16
Locatie: Putten (gld)

Re: Electra uitleg



Bericht door pjhorst »

Ik, en ik weet zeker een heleboel anderen met mij, willen graag de globale werking en logica van elektriciteit weten.
Wat interesseert het mij nou of iets met een c of een k , A of Amp wordt geschreven, ik (en mijn vrouw zelfs met mij) vond het een prachtige uitleg.

Wat ons betreft een gouden pluim en ga er mee door.
Paul Horst
tomdejong
Berichten: 975
Lid geworden op: zo 17 aug 2014, 19:27
Locatie: Doetinchem

Re: Electra uitleg



Bericht door tomdejong »

Fijn dat er uitleg wordt gegeven over elektriciteit in de camper. Lijkt mij dat er een nieuw topic moet worden gestart waar iedereen zijn commentaar mag geven en een nieuw topic waar de uitleg gegeven wordt zonder "verbeteringen" van anderen.

Ik sta al jaren voor de klas en weet uit ervaring dat niemand meer gaat op letten als iedereen door elkaar schreeuwt dat ze het beter weten....

Dus denk je het beter te weten, prima maar vervuil niet het topic met verbeteringen die voor de leek niet belangrijk zijn.

Hulde voor de topicstarter die het wil uitleggen!.
--------------
tja, ik kan het natuurlijk ook mis hebben.....
Plaats reactie